ความเป็นมา

       บางกะเจ้าเป็นพื้นที่สีเขียวขนาดใหญ่ที่อยู่ใกล้กรุงเทพฯ มากที่สุด และยังอยู่ใกล้แหล่งอุตสาหกรรม ทางราชการมีแนวคิดที่จะอนุรักษ์ให้พื้นที่บางกะเจ้าเอื้อประโยชน์โดยการเป็น “ปอด” เพื่อฟอกอากาศให้กรุงเทพฯและสมุทรปราการ จึงมีมติอนุมัติโครงการสวนกลางมหานคร ในปีพ.ศ. 2534 ซึ่งเดิมมีการกำหนดที่ดินที่จะเวนคืนให้พื้นที่บางกะเจ้า แต่การดำเนินการระยะแรกไม่ประสบผลสำเร็จ จึงมีการปรับแนวทางเปลี่ยนจากการเวนคืนเป็นการซื้อขายโดยความสมัครใจ และมีการปรับปรุงคุณภาพชีวิตของคนในพื้นที่ให้ดีขึ้นทั้งในด้านสิ่งแวดล้อมและชุมชน เกิดเป็นโครงการสวนกลางมหานคร ดำเนินการตั้งแต่ปีพ.ศ. 2534-2542 และระยะที่ 2 ในปีพ.ศ. 2543-2547 ให้เร่งรัดจัดทำแผนแม่บทการจัดการพื้นที่สีเขียวโครงการสวนกลางมหานคร โดยสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ซึ่งเป็นหน่วยงานปฏิบัติการในขณะนั้น ได้สร้างสวนสาธารณะและสวนพฤกษชาติ เนื้อที่ 148 ไร่ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อว่า “ศรีนครเขื่อนขันธ์” สร้างสิ้นเมื่อปีพ.ศ. 2540 ซึ่งปัจจุบัน ศูนย์จัดการพื้นที่สีเขียวเชิงนิเวศนครเขื่อนขันธ์ (พื้นที่โครงการสวนกลางมหานครทั้งหมด) อยู่ในความดูแลของสำนักโครงการพระราชดำริและกิจการพิเศษ โดยกรมป่าไม้